در ایران نظیر بسیاری دیگر از کشورها از سیستم دهدهی (متریک) استفاده میشود ولی در انگلیس از سیستم امپریال و در آمریکا از سیستم مشابه دیگری با قدری اختلاف استفاده میشود. در روسیه سیستم متفاوت دیگری است. جدیدا در آمریکا و انگلیس سعی بر آنست که سیستم دهدهی بکار گرفته شود.
حدود پنجاه سال پیش در هر شهر و ناحیه ایران ، واحد وزن با هم اختلاف کامل داشتند مثلا در تهران " سیر = 75 گرم" در شیراز " وقه = 375 گرم " در بوشهر " قیاس = 900 گرم " در تبریز " من تبریز = 6000 گرم" و در اصفهان " نار " بکار میرفت.
در مقیاس درازا یک فرسنگ یا فرسخ ( متفاوت 3 و 5 و 6 کیلومتر ) و اندازه گیری کوچک بخصوص برای بزازان و معماران واحد گز و نیم گز ( در شهرهای مختلف متفاوت و بین 90 تا 110 سانتیمتر ) و گاهی وجب بین (25 تا 30 سانتیمتر ) و پهنای انگشت بود.
واحد وزن دقیق نخود و مثقال ( 24 نخود = یک مثقال و 213 مثقال برابر یک کیلو ) که آنهم در شهرهای مختلف وزن نخود متفاوت و نغمه دیگری میزد.
امروز جای این سردرگمی را سیستم متریک یا دهدهی گرفته که شاید بهترین در دنیاست. انگلیس به آهستگی وارد دنیای متریک میشود ولی در آمریکا مقاومت در مقابل تغییر به متریک زیاد است.
در تهیه آبجو بسیاری از مقادیر را که من در دست دارم ( بصورت ذهنی یا نوشته ) با واحد حجمی کیله است ( کیله = اندازه گیری حجمی مایع یا جامد و حدود 550 سانتیمتر مکعب ) و مدتها طول کشید که کیله را تبدیل به کیلوگرم و لیتر کنم و بعد از آن متوجه شدم برای تعدادی از دوستان خارج از ایران نیز سیستم متریک قابل درک نیست زیرا امکانات تبدیل دقیق از این واجد به واحد دیگر را ندارند. سعی بر آنست که در نوشتن مقیاسات همواره از سیستم متریک استفاده شود.
لطفاً جدول انتهورا را در دیسک سخت رایانه خود ضبط و نگهداری کنید و در ضمن لطفاً از دستکاری در مقدار فرمولهای محاسبه خودداری کنید که نتیجه مسلما نا درست بدست خواهید آورد.
در این جدول به سادگی میتوانید وزن ، حجم ، طول و مساحت را از سیستم متریک به سیستم امپریال یا بعکس تبدیل کنید.
از طرفی برای تهیه مشروبات الکلی و سطح میزان شیرینی موجود و رابطه آن با نتیجه کار خود و درصد الکل تولیدی نیز به محاسبه دارید و با جداول پیش بینی شده در صفحات جداگانه جدول انتهورا برای آبجو و شراب این محاسبات دقیق تر بعمل آمده و با دادن داده های صحیح راه را برای تولیدی بر پایه و مبنای علمی باز میگذارد.
اگر دفتر یادداشت را نیز تهیه نکرده اید نکته های مهم برای یادآوری های بعدی را نیز میتوانید در این جداول وارد و در آینده مورد مطالعه خود قرار داده و نکات مثبت یا منفی کار خود را بررسی کنید.
برای هر تولیدی نیاز به وارد کردن اطلاعاتی دارید که باید دقیق باشد زیرا در نتیجه کار اثر میگذارد. از روی داده های شما محاسبات انجام شده و اطلاعات جدید و پیش بینی هایی بصورت عدد و رقم بدست می آورید که کمک فراوانی به بهبود کار شما میکند.
در این جدول ممکن است به لغاتی بر خورد کنید که معنی آنرا ندانید برای درک معانی و شناخت بیشتر در این کار میتوانید با مراجعه و معنی یا عملکرد یا هر گونه اطلاعات دیگر را بیابید.
لازم به تذکر است که جدول انتهورا و فرهنگ واژه ها مطابق پیشرفت کار و انتشار مقالات جدید تغییر خواهند کرد که همواره با شماره جدید تری منتشر میشوند و از روی شماره هر یک متوجه میشوید که آیا آخرین بهروزی آنرا در اختیار دارید؟ یا تغییر جدیدی کرده است.
وارد کردن داده ها و ثبت نوشتار در جداول پیش بینی شده و شامل: وزن ، حجم ، نوع ، درجه حرارت و آبسنجی و بسیاری اطلاعات وارد کردنی دیگر است. در بعضی از جداول ، وارد کردن مقداری از داده ها اجباری و گروهی اختیاری است و بستگی به علاقه و دقت و عزم شما دارد ولی در هر صورت از دستکاری در فرمولها خودداری کنید.
وارد کردن داده ها و ثبت نوشتار در جداول پیش بینی شده و شامل: وزن ، حجم ، نوع ، درجه حرارت و آبسنجی و بسیاری اطلاعات مهم دیگر است. در بعضی از جداول ، وارد کردن مقداری از داده ها اجباری و گروهی اختیاری است و بستگی به علاقه و دقت و عزم شما دارد ولی در هر صورت از دستکاری در فرمولها خودداری کنید.
باید اذعان نمود که با تمام دقت در محاسبات اشکال مهمی در جدول انتهورا وجود دارد و آنهم نادیده گرفتن فاکتور حرارت در نتیجه محاسبات است. همانگونه که میدانیم سه عامل اولیه و مهم در فرآیند تخمیر شامل: میزان قند ، مقدار رطوبت و درجه حرارت است. بدون این سه فاکتور اولیه تخمیری صورت نخواهد گرفت. عوامل ثانوی نظیر طول زمان ، سرعت و نوع تخمیر و عدم آلودگی را نیز نباید از نظر دور نگهداشت. با بررسی ساده ای میتوان فهمید که بدون فاکتورهای اولیه ، عوامل ثانوی بی اثر هستند و بزبانی ساده تر نسبتی از فاکتور قند و رطوبت و حرارت است که عوامل ثانوی را کنترل و یا تحریک میکند.
از نظر آزمایشگاهی و تحت شرایط کاملا کنترل شده میتوان به نتیجه 99.9% صحیح رسید و پیش بینی نمود بازده الکل چه مقدار خواهد بود ولی در عمل و بخصوص در شرایط تولید خانگی محاسبات به سختی به 95% دقت میرسد.
امروزه نرم افزارهای فراوانی را میتوان یافت که دقت این محاسبات را بالا میبرد ولی بازهم پاسخ 100% صحیح نمیدهد. علت عمده را میتوان در عملکرد عوامل ثانوی جستجو نمود.
در صفحه محاسبات برای آبجو نیاز به اطلاعات و داده های زیادی است و علت اصلی آن پیچیدگی فرآیند تهیه آبجو کاربرد مواد مختلف و تغییرات حرارتی است ولی در جدول شراب با داده های کمتری میتوان به نتیجه رسید. جدول انتهورا در حقیقت نوعی یادداشت و یادآوری برای مراجعات آتی نیز خواهد بود.
برای کسانی که برای تهیه شراب (فقط شراب) به نرم افزاری دقیق تر نیازمندند، استفاده از مطلب نوشته شده در مورد حسابگر تولید شراب توصیه میشود.
شراب سنجی در جدول انتهورا
این جدول رابطه بین میزان قند موجود در آبمبوه با درجه الکل مورد نظر و احتمالا تصحیح آن بر اساس تفاضل اعداد بدست آمده بین آب میوه اولیه و قند مورد نیاز است.
1- وزن میوه را در نظر داشته باشید.
2- آب میوه را که گرفتید مقداری از آنرا وارد یک لوله آزمایش کنید و آبسنج را درون قرار دهید
3- درجه آبسنج را بخوانید.
4- عدد نشان داده شده را در جدول انتهورا و درقسمت بالا قرار دهید.
5- بر اساس وزن میوه اولیه ، عدد زیر آنرا پیدا کنید.
6- این مقدار قند یا شیرینی موجود در آب میوه بر حسب کیلو گرم است.
7- حال در جدول دوم مقدار الکلی را که مایلید شراب (هنوز تولید نشده ) شما داشته باشد بگذارید و عدد ظاهر شده آنرا در همان ستون وزن بخوانید.
حال سه حالت پدید میآید:
8- اگر عدد بدست آمده در ردیف پایین برای آن وزن میوه اولیه کمتر از عدد بالائی بود شراب شما به قند زیادتری نیاز دارد و اختلاف این دو عدد هم ستون ، مقدار وزن قند لازم را تعیین میکند.
9- اگر مقدار نشان داده شده در ردیف دوم بیش از ردیف بالایی بود شراب هنوز تولید نشده ، شیرین تر از معمول میشود.
10- اگر مساوی بود تقریبا همان درجه الکل را که در ردیف دوم قرار داده اید در شراب آینده بدست خواهید آورد.
تنها چیزی که این جدول نشان میدهد رابطه بین قند موجود در آبمبوه با درجه الکل مورد نظر و احتمالا تصحیح آن بر اساس اختلاف بین مایع اولیه شراب و قند اضافه شده است.
این مقاله در تاریخ 1389/12/17 بهروز شد.