در تعریفهایی این وبلاگ گاهی به واژه " چگالی سنج " بر خورده اید. آنانکه مسایل را از نظر علمی دنبال میکنند متوجه هستند که نام این ابزار در تعریف غلط است و باید آنرا در حقیقت وزن مخصوص سنج نامید زیرا ما بر روی زمین زندگی میکنیم. از طرفی غلط مصطلح را براحتی میپذیریم و آنرا اشتباه نمیدانیم ، لذا دوستان خرده نگیرند که چگالی سنج واژه درستی نیست.
تعدادی از دوستان هنوز از طرز کار انواع چگالی سنج اطلاع کاملی ندارند و برایشان سئوالی دایمی هست که این ابزار چگونه کار میکند؟ چه ارزشی دارد؟ میزان دقت آن چقدر است؟ کار کردن یا نکردن با آن چه تغییری در تهیه مشروبات میدهد؟ و از همه مهمتر چگونه آنرا بخوانند؟
اساس کار تمام چگالی سنج ها از قوانین ایستایی سیالات (شاره ها) ارشمیدس دانشمند اهل سیراکوز میباشد که: هر جسم غوطه ور در آب به اندازه وزن هم حجم خود از آب سبکتر میشود. این رابطه ساده به چند عامل بستگی دارد. جرم ماده ، گرایش (جاذبه) زمین ، حجم ماده. (جدیدا درجه حرارت نیز به آن اضافه شده است)
میدانیم که جرم با وزن متفاوت است. جرم یک جسم همیشه ثابت است ولی وزن ممکن است در هر ارتفاعی متفاوت باشد. بزبان ساده ، گرایش زمین بر وزن اثر میگذارد ولی بر جرم اثری ندارد.
جرم = مقدار ماده موجود در هر جسم است.
حجم = مقدار فضای اشغال شده توسط جسم است.
وزن = مقدار نیروئی که توسط نیروی گرانیکای (جاذبه) زمین بر جسم وارد میشود.
وزن مخصوص = وزن یک ماده تقسیم بر حجم آن ماده. (وزن حجمی)
چگالی = نسبت جرم یک ماده به حجم آن ماده. (جرم حجمی)
چگالی ویژه = وزن مخصوص یک ماده تقسیم بر وزن مخصوص آب خالص.
با آنکه میدانیم وزن مخصوص آب خالص یک است ، از نظر علمی صحیح نیست بگوئیم چگالی با چگالی ویژه یکیست زیرا این قانون فقط بر روی سطح کره زمین قابل قبول است و خارج از گرایش کره زمین نتیجه متفاوت در بر دارد. همه میدانیم که وزن مخصوص آب خالص در کنار دریا و یا در 100 سانتیمتر فشار جیوه و با حرارت 4 درجه سانتیگراد همیشه عدد ثابت یک است.
آنچه در این مقاله از آن بنام چگالی سنج نامبرده میشود ابزار مشخصی است که با آن میزان ناخالصی ماده در مایع را اندازه میگیریم. این ابزار بر اساس قانون اول ارشمیدس ساخته شده و کار آن بطور کلی تعیین مقدار در صد از ماده محلول خارجی در آب خالص است. انواع مختلف دارد که بعضی از آنها در زیر قید شده است.
الکل سنج (Alcoholmeter) ، شیرینی سنج (saccharimeter) ، آبسنج (Hydrometer) ، شراب سنج (Vinometer) ، نمک سنج (Saltmeter) ، اسید سنج (Acidometer) ، غلظت سنج (Viscometer) و .....
به تعریف چند ابزار (چگالی سنج) در مورد مشروبات الکلی قناعت میکنم.
ابزاریست که از عدد یک تا صد و از پائین به بالا درجه بندی شده و با قرار دادن آن در لوله مدرج حاوی الکل و آب میزان خلوص الکل در آب خالص را تعیین میکند. اعداد نوشته شده از پائین به بالا افزایش میابد. بزبان ساده هر چه الکل زیادتر باشد ، الکل سنج بیشتر به درون مایع غوطه ور میشود. این ابزار قادر به تعیین میزان الکل در شراب یا آبجو نیست زیرا مایع شراب و آبجو ، آب خالص نیست و مقادیر زیادی املاح آلی و معدنی را بهمراه الکل در خود دارد.
ابزاریست که معمولا از عدد 0.800 تا 1.1500 از بالا به پائین درجه بندی شده ، (در بعضی این مقدار از 0.900 تا 1.120 و در بعضی دیگر از 900 تا 1120 درجه بندی شده. تقریبا هر کارخانه تولید کننده ای نوع ویژه را تهیه میکند) و میزان وزن قند را در آب خالص نشان میدهد. در مورد تعیین اندازه قند در مایع شراب (که فقط آب نیست) این خاصیت پیش بینی شده است و با تفییرانی در وزن سرب انتهای وزنه ، میتواند میزان قند در مایع شراب را نشان دهد. درجه بندی این ابزار از بالا به پائین افزایش میابد. بزبان ساده تر هر چه میزان قند حل شده در مایع بیشتر باشد شیرینی سنج کمتر در مایع فرو میرود. این ابزار قادر به نشان دادن فقط قند موجود در مایع است و اگر مواد دیگری در مایع محلول باشد از دقت آن کاسته میشود.
ابزاریست که نسبت وزن مخصوص مایعی را به آب خالص تعیین میکند. امروزه بیشتر آبسنج ها بر اساس فهرست انکساری بریکس کار میکند. آبسنج ها قادر به شیرینی سنجی نیز هستند.
از آنجا که هر مولکول قند موجود در شراب C6H12O6 => 2(CH3CH2OH) + 2(CO2) تبدیل به دو مولکول الکل اتیلیک و دو مولکول اکسید کربن میشود پس میتوان گفت در عمل از هر مولکول قند که شکسته میشود دو مولکول الکل اتیلیک در مایع تخمیری باقی میماند و دو مولکول گازی از مایع تخمیری خارج و تصعید میشود. وزن مولکولی الکل اتیلیک 46.0688 و وزن مولکولی اکسید کربن 44.0098 میباشد. نسبت وزن مولکولی الکل اتیلیک به اکسید کربن (1.046785) یا 1.047 میباشد. وزن مخصوص الکل اتیلیک از آب کمتر و 0.79 میباشد.
چگونه با آبسنج میتوان میزان الکل در شراب یا آبجو را محاسبه کرد:
این آزمایش بر اساس تفاضل (وزن مخصوص اولیه شراب خام یا حریره آبجو) از (وزن مخصوص نهایی) هر یک بدست میآید.
آزمایش 1: در هنگام تهیه شراب ، پس از له کردن میوه و احتمالا اضافه کردن مقداری قند، آبسنج مقدار وزن مخصوص قند در ابتدای تخمیر را 1.12 نشان میدهد. پس از تخمیر نهایی و هنگام شیشه کردن یکبار دیگر آزمایش را تکرار میکنیم و این بار عدد 1.02 را نشان میدهد. حاصل تفاضل عدد دوم از عدد اول میزان 0.1000 میباشد. این مقدار جرم جسمی گاز اکسید کربن خارج شده از کل ماده تخمیری بر حسب کیلو گرم بر لیتر میباشد. از طرفی این عدد نشان دهنده سبک تر شدن وزن کل شراب ماست زیرا از جرم جسمی شراب ما بصورت گاز اکسید کربن تصعید شده است. حال اگر تفاضل باقیمانده را در نسبت وزن الکل اتیلیک در شراب ضرب کنیم ، حاصل میشود: 0.1047 = 1.0470.1000 x
حال جرم شراب نهایی 1.0200 (کیلوگرم بر لیتر) و جرم اکسید کربن 0.1047 (کیلوگرم بر لیتر) از دست رفته را در اختیار داریم. در صد این دو جرم را میتوان بهم تقسیم نمود تا میزان الکل موجود در شراب بر حسب در صد بدست آید: 0.102467 = 1.0200 / 0.1047 یا 10.25% که میزان الکل در شراب نهایی ماست.
آزمایش 2: در هنگام تهیه آبجو مقدار عدد خوانده شده توسط آبسنج و در ابتدای کار برابر با 1.065 بوده و بعد از تخمیر به میزان 1.030 تقلیل یافته است. حال میخواهیم میزان تقریبی الکل موجود در آبجو را محاسبه کنیم. با مروری در آزمایش (1) متوجه میشویم که: 0.035 = 1.035 – 1.065 کیلو گرم بر لیتر مقدار گازی است که از مایع آبجو خارج شده است. و با محاسبه 0.035 x 1.047 = 0.037 معلوم میشود مقدار الکل موجود در آبجو 0.037 کیلو بر لیتر میباشد. حال اگر مقدار فوق را بر 1.035 خوانده شده در مرحله دوم قسمت کنیم عدد حاصل تقریبا برابر با 0.037 / 1.035 = 0.036 خواهد بود که برابر با 3.6% الکل در کل آبجو میشود.
در اروپا سالهاست از قانونی مطابعت میشود که کارخانه باید میزان در صد وزنی الکل مشروب را بر روی ظرف حاوی آن قید کند و مثلا وقتی نوشته میشود فلان آبجو دارای 4.3% الکل است ، درست باید این میزان در صد وزنی الکل در آبجو موجود باشد ولی در بعضی از ایالات آمریکا این قانون بصورت داخلی برسمیت شناخته نمیشود و از فرمول حجمی استفاده میکنند و همین آبجو دارای 4.3% الکل را بصورت v.v4.5 مینویسند یا مشروب الکلی 32% را 40v.v مینویسند (این مقدار از تقسیم بر وزن مخصوص الکل بدست میآید یعنی مقدار در صد مشروب را بر 0.79 که وزن مخصوص الکل است تقسیم میکنند) ولی در مشروبات صادراتی آمریکا از همان قانون در صد الکل اروپایی اطاعت میشود.
یکی از دلایلی که تمام قند موجود در شراب یا آبجو تبدیل به الکل اتیلیک نمیشود وجود قند تجزیه و شکسته نشده در مایع تخمیری است. برای اطلاع از این امر بهتر است به مقاله " شراب ، اکسیر جوانی " مراجعه کنید Pentose) قند پنتوس).
ابزاری برای تشخیص میزان الکل در شراب است. این ابزار ظاهرا شبیه تب گیر جیوه ای است که قیف کوچکی به آن اضافه شده ولی در مکانیک عملکرد ، پیپت قیف داری است که لوله درونی پیپت بسیار باریک و موئین است. روی بدنه خارجی میله درجه بندی شده (معمولا از عدد یک تا 25) و با واژگون گرفتن آن مقداری از شراب مورد آزمایش را درون قسمت قیف شکل ریخته و میگذاریم تا مقداری از شراب بصورت آزاد از انتهای لوله موئین پیپت عبور کند. سپس به آرامی شراب سنج را سر و ته کرده و روی سطح صافی قرار میدهیم. شراب به آرامی از لوله موئین پائین میآید. شراب در هنگام پایین آمدن از لوله موئین در نقطه ای متوقف میشود. عدد مقابل آنرا خوانده که اندازه تقریبی الکل در شراب است. علت ماندن شراب در لوله موئین بر اساس قانون فشار اوسموزی مایعات میباشد.
دو اشکال مهم در این ابزار موجود است:
1- در نوع دقیق این ابزار که لوله موئین بسیار باریک است اگر شراب مورد آزمایش به رنگ سفید باشد ، خواندن آن به سختی قابل رویت و تشخیص است.
2- در هنگام آزمایش با شراب قرمز میزان خطای آن بدلیل ناخالصی رنگ بالا میرود.
این ابزار برای تشخیص شراب دبش (شراب رومیزی) که شیرینی کمی دارد بهترین است. امروز تقریبا در جیب هر شرابسازی یکی از آنها یافت میشود ، زیرا مساعد ترین وسیله تشخیص میزان الکل در شراب است ولی کارکرد و نتیجه گیری از آن به تکرار و تجربه شرابساز در خواندن صحیح ابزار نیاز دارد.
چگالی سنج سه کاره ای در بازار های خارجی موجود است که قادر به نشان دادن درجه فهرست انکساری بریکس مایع ، میزان قند فروکتوز در شراب ، میزان قند مالتوز در آبجو و همچنین میزان ساکاروز موجود در آب (قند حل شده در آب) نیز هست.
روش خواندن چگالی سنج آسان و نیاز به سه عامل دارد: لوله آزمایش و چگالی سنج و مایع مورد آزمایش. لوله آزمایش را تا حدود سه چهارم از مایع پر کرده ، لوله ازمایش را روی سطح میز یا محل بلند دیگری قرار داده و چگالی سنج را به آرامی درون لوله آزمایش فرو کرده و به آرامی و با کمک دو انگشت چرخش مختصری به آن میدهیم تا اگر حباب هوا به بدنه آن چسبیده باشد آزاد شود. دید چشم خود را مقابل محل برخورد هوا با مایع درون لوله آزمایش قرار داده و از فاصله 20 سانتیمتری عددی را که چگالی سنج نشان میدهد میخوانیم. محل خواندن عدد درست در محل برخورد هوا با مایع درون لوله آزمایش است.
برای خواندن درجه صحیح آب سنج (شیرینی سنج) همیشه زیر گوژ (قعر یا گودی) مایع موجود در لوله آزمایش خوانده شده و برای خواندن الکل سنج روی کاو (هلال لبه) مایع خوانده میشود.
برچسب‌ها: دانستنیها
XML
درود بر ساقي باقي : با تشكر از كار مفيدتان كه را درست را به اهل ذوق نشان ميدهيد . من چند سؤال دارم . اول اگر بعد از شيشسه كردن شراب يا آبجو بخواهيم مقدار الكل آنرا به حد اكثر طبيعي آن برسانيم با اضافه كردن شكر و مخمر در شيشه ميشود يا خير و مقدار شكر و مخمر و زمان آن ؟ و دوم مقدار شكر را بطور ساده و بدون آب سنج نسبت به وزن انگور له شده براي شراب يا مقدار ليتر ماءالشهير
براي آبجو بگويئد . يعني چه مقدار شكر در چه مقدار انگور حداكثر الكل طبيعي را توليد ميكند .و سوم الكل سنج شراب را در تهران اگر كسي آدرس دارد جهت خريد به بقيه دوستان هم بگويد .و چهارم گاز دار كردن شراب را بعد از شيشه كردن و مقدار اضافه كردن شكر و مخمر و مدت آن را هم لطفا بگوئيد . با سپاس فراوان و انتظار پاسخ فوري از ساقي جان.....
سلام بر ساقی بزرگ . من میخوام امسال طبق راهنمایی های شما شراب درست کنم
چنتا سوال داشتم میخواستم بدونم طبق توضیحات بالا من باید آبسنج تهیه کنم یا قند سنج؟ و این که میزان قند یا شکری که به شراب باید اظافه کنم چقد هست یعنی میزان قند سنجی چقدر باید بشه ممنون میشم پاسخ کامل بدین
For latest news you have to pay a quick visit the web and on internet I found this
site as a best web page for hottest updates.
my web site: social bookmarking service
My web page: cheap social bookmarks
Great delivery. Great arguments. Keep up the great effort.
My page; Wot Hack
Hi there to all, since I am in fact keen of reading this blog's post to be updated regularly. It includes nice stuff.
Here is my website :: World Of Tanks Hack
Your сurrent wгite-up οffeгs confiгmed uѕеful to
us. It’s quіte еducatiоnаl and you're clearly quite well-informed of this type. You have got exposed my eyes to different thoughts about this specific subject with interesting and solid content material.
My site; buy Valium
Here is my homepage : Valium
Hi there, just became aware of your blog through Google, and found that
it's truly informative. I'm going to watch out for brussels.
I will be grateful if you continue this in
future. Many people will be benefited from your writing. Cheers!
Also visit my weblog; coconut oil for hair
Hi there, just wanted to tell you, I enjoyed this post.
It was helpful. Keep on posting!
Also visit my blog - How To lose belly fat
Hey There. I discovered your blog the usage of msn. This is a very smartly written article.
I'll make sure to bookmark it and return to read extra of your useful info. Thank you for the post. I'll certainly comeback.
Stop by my site ... Unknown
Wow, wonderful weblog layout! How lengthy have you ever been blogging for?
you made running a blog glance easy. The overall look of your
web site is excellent, let alone the content material!
My page; Unknown
magnificent issues altogether, you simply received a emblem new reader.
What could you suggest about your publish that you made some
days in the past? Any positive?
My page: Diaper Rash remedies
Howdy! I could have sworn I've been to this website before but after checking through some of the post I realized it's new to me.
Anyways, I'm definitely glad I found it and I'll be book-marking
and checking back often!
Here is my blog - Unknown
Hmm is anyone else having problems with the images on this blog loading?
I'm trying to figure out if its a problem on my end or if it's the
blog. Any feed-back would be greatly appreciated.
my page; Unknown
I'll right away grab your rss as I can't find your email subscription link or e-newsletter
service. Do you've any? Please permit me know so that I may just subscribe. Thanks.
Here is my web-site Poygisele.Xanga.Com
Right away I am going to do my breakfast, when having my breakfast
coming over again to read more news.
Check out my weblog - Unknown
Link exchange is nothing else but it is just placing the other person's website link on your page at proper place and other person will also do similar for you.
My website; Unknown
We're a group of volunteers and starting a new scheme in our community. Your website provided us with valuable information to work on. You've done an impressive job and our whole community will be
thankful to you.
My web page ... stretch Marks
obviously like your web-site but you need to check the spelling on quite a few of your posts.
Many of them are rife with spelling problems and I in finding it very bothersome to tell the truth on
the other hand I'll certainly come back again.
Also visit my weblog; Diaper Rash Remedies
Hello fantastic website! Does running a blog such as this take a massive amount work?
I've absolutely no understanding of coding but I had been hoping to start my own blog in the near future. Anyway, should you have any recommendations or tips for new blog owners please share. I know this is off topic nevertheless I just wanted to ask. Thank you!
My weblog: Unknown
Thanks for every other informative web site. Where else could I am
getting that kind of info written in such a perfect approach?
I have a undertaking that I am just now running on,
and I have been at the look out for such info.
my web blog - Unknown
No matter if some one searches for his required thing, so he/she wants to be available
that in detail, thus that thing is maintained over here.
Also visit my blog post - www.comodescargar.com
What's up, just wanted to mention, I liked this blog post. It was practical. Keep on posting!
Feel free to surf to my site Unknown
This is really attention-grabbing, You are a very professional blogger.
I have joined your feed and stay up for looking for
more of your excellent post. Also, I've shared your website in my social networks
Feel free to surf to my blog post :: Psn Code Generator
Hi, i think that i saw you visited my site thus i came to
“return the favor”.I'm attempting to find things to improve my web site!I suppose its ok to use a few of your ideas!!
My web site ... permanent hair straightening
Very good post. I am experiencing many of these issues as well.
.
Feel free to surf to my page - coconut oil for hair
Hi colleagues, good article and nice urging commented at this
place, I am truly enjoying by these.
My homepage :: Microsoft Office Gratuit
This is my first time pay a quick visit at here and i am in fact
pleassant to read everthing at single place.
my web-site - World Of Tanks Hack
I'm not sure exactly why but this blog is loading extremely slow for me. Is anyone else having this problem or is it a issue on my end? I'll check back later on and see if the problem still exists.
Here is my website - PS3 Jailbreak 4.41
My brother suggested I may like this web site.
He was once entirely right. This post truly made my day.
You cann't consider simply how much time I had spent for this info! Thank you!
Visit my page ... Ps3 jailbreak
Tremendous things here. I am very happy to peer your post.
Thanks a lot and I'm looking forward to touch you. Will you kindly drop me a mail?
My homepage - Microsoft Points
Hi there, after reading this remarkable paragraph i am too cheerful to share my know-how here with colleagues.
my webpage: download 7 Zip
My brother suggested I might like this blog. He was entirely
right. This post actually made my day. You can not imagine simply how much time
I had spent for this info! Thanks!
Also visit my site: Candy Crush Saga Hack
If some one desires to be updated with most up-to-date technologies therefore
he must be visit this web page and be up to date all the time.
my website: dragon city hack
Hey there would you mind stating which blog platform you're using? I'm
going to start my own blog in the near future but I'm having a tough time making a decision between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and Drupal. The reason I ask is because your design seems different then most blogs and I'm looking for something
completely unique. P.S My apologies for getting off-topic but
I had to ask!
My site: Psn Code Generator
Heya i'm for the first time here. I found this board and I find It truly helpful & it helped me out much. I'm hoping to offer one
thing back and aid others like you helped me.
Here is my site: pirater un compte facebook
Hello, all the time i used to check blog posts here early in the daylight, since
i enjoy to gain knowledge of more and more.
Take a look at my homepage ... World of tanks hack
Thank you for sharing your thoughts. I really appreciate your efforts and I
will be waiting for your further write ups thank you once again.
Take a look at my homepage code psn gratuit
Thanks for finally writing about > "چگالی سنج" < Liked it!
Here is my blog ... iTunes Code
Generator
Magnificent beat ! I would like to apprentice while you
amend your website, how can i subscribe for a blog web site?
The account helped me a acceptable deal. I had been tiny bit acquainted of this your broadcast provided bright clear concept
My web page: Ps3 Jailbreak 4.2
سلام
برای تهیه شراب انگور شکر اضافه کردم و پس از 6 روز تخمیر با رفرکتومتر میزان بریکس شراب را اندازه گرفتم که یافته های زیر حاصل شد:
1.34558RI
20.33c
8.56brix
فکر کنم زیادی بهش شکر اضافه کردم.
به نظر شما اینطوره؟ آیا باید آب مقطر اضافه کنم؟ اگر بله، چقدر؟